تعریف حسابرسی
به فرآیند جمع‌آوری و ارزیابی بی‌طرفانه شواهد درباره ادعاهای مربوط به فعالیت‌ها و وقایع اقتصادی، برای تعیین میزان انطباق ادعاها با معیارهای از پیش تعیین شده (اصول حسابداری و استانداردهای حسابداری) و گزارش نتایج به افراد ذینفع، حسابرسی گفته می‌شود.
به چه کسی حسابرس گفته می‌شود؟
حسابرسان متخصصانی هستند که اسناد و مدارک شرکت را به منظور کشف اشتباه و تقلب مورد بررسی قرار می‌دهند تا از اعتبار و قانونی بودن سوابق مالی شرکت اطمینان حاصل کنند و این اسناد را با اصول حسابداری و موارد قانونی تطبیق دهند.
حسابرسان به نوعی بر کار حسابداران نظارت می‌کنند و تایید کننده نهایی فعالیت مالی شرکت می‌باشند و نتایج حاصل را به هیات مدیره، سهام‌داران، بانک‌ها و سایر سازمان‌های نظارتی و قانونی، گزارش می‌دهند.
حسابرس می‌تواند در قالب فرد یا موسسه باشد.
هدف از حسابرسی چیست؟
هدف و مفهوم حسابرسی، اظهارنظر نسبت به رعایت یا عدم رعایت استانداردهای حسابداری در تهیه صورت‌های مالی است.
اما هدف از آموزش علم و درس حسابرسی، تربیت افرادی است که ضمن آشنایی با دروس نظری، با سیستم‌های مالی و حسابداری صنعت آشنا شوند. همچنین توانایی‌های لازم در تصمیم‌گیری صحیح و دقیق بر مبنای اطلاعات علمی و قابل اعتماد در بهینه‌سازی سیستم‌های گردش کار دستگاه مربوط را داشته و در انجام وظایف تعریف شده و همکاری موثر با کارشناسان مرتبط با این فن در مسائل برنامه‌ریزی بازرگانی و پیش‌بینی‌های مالی و اقتصادی شرکت، ایفای نقش نماید.
وظایف حسابرس
وظایف حسابرسان اعم از داخلی و خارجی (مستقل) به شرح زیر می‌باشد:
- بررسی حساب‌های شرکت و تطبیق آنها با قوانین و مقررات مالی به منظور اطمینان از درستی آنها
- جمع‌آوری و تحلیل آمار و ارقام به جهت کنترل عملیات حسابداران و اطمینان از درست بودن گزارش‌های ارائه شده توسط تیم حسابداری.
- شناسایی کسب و کار شرکت و صنعت مورد فعالیت به دلیل رسیدگی افزایش کیفیت کار.
- ارزیابی سیستم‌های گزارش‌مالی شرکت به منظور اطمینان از درستی عملکرد آنها.
- ایجاد ارتباط کاری مطلوب با مشتریان به منظور تعامل بهتر با ایشان و سهولت در دریافت اطلاعات و گزارش‌های مورد نیاز.
- ارائه پیشنهادات در جهت پیشرفت، توسعه و ایجاد فرآیندهای کنترلی داخلی که به منظور جلوگیری از ایجاد خطا، مشکل و احیانا سوءاستفاده مالی کارکنان صورت می‌گیرد.
- بررسی و ارزیابی سیاست‌ها، رویه‌ها و توان مالی شرکت (توسط حسابرس داخلی) به منظور بهبود کارایی آنها
انواع حسابرسی
حسابرسی انواع متفاوتی دارد که هر کدام از آنها کاربردهای مخصوص به خود را دارند. این انواع عبارتند از:
- حسابرسی صورت مالی
- حسابرسی رعایتی
- حسابرسی عملیاتی
استانداردهای حسابرسی
استانداردهای حسابرسی، معیاری برای سنجش کیفیت کار حسابرسان است. انجمن حسابداران رسمی آمریکا برای نخستین بار در سال ۱۹۴۷، استانداردهای ده‌گانه حسابرسی را معرفی نمود. این استانداردها تاکنون جهت انطباق با تغییرات محیط حسابرسی، تعدیل و تغییر یافته‌اند.
استانداردهای حسابرسی همراه با طبقه‌بندی آنها به خلاصه در سه گروه استانداردهای عمومی، استانداردهای عملیاتی (رسیدگی) و استانداردهای گزارشگری عنوان می‌شوند.
تفاوت حسابداری با حسابرسی
با دقت در تعریف حسابداری و حسابرسی متوجه می‌شوید که هر چند موضوع حسابداری و حسابرسی یکسان است (اطلاعات مالی) و رابطه‌ای نزدیک با یکدیگر دارند اما ماهیت این دو و ابزار و روش‌های آنها متفاوت می‌باشد. در حقیقت این دو مکمل یکدیگر هستند و همکاران علمی و شغلی هم محسوب می‌شوند.
برخی از تفاوت‌های این دو رشته عبارتند از:
- هدف حسابداری تهیه و سند حسابداری، ثبت اسناد در دفاتر تجاری و سیستم‌های کامپیوتری و تهیه صورت های مالی می‌باشد؛ در حالی که حسابرسی تنها به ارزیابی و اظهارنظر در مورد مدارک و اطلاعات بدست آمده از حسابداری بسنده می‌کند.
- حسابداران اغلب هر روز اقدام به ثبت فعالیت‌های مالی و معاملات انجام شده می‌کنند؛ اما حسابرسان در بازه‌های زمانی مشخصی (پایان فصل یا پایان سال مالی) به پردازش اطلاعات می‌پردازند.
- حسابدار به درستی اطلاعات مالی موجود شک ندارد مگر با مواردی همچون برابر نبودن جمع دو طرف تراز دفتر کل مواجه شود؛ اما حسابرس با یک دید منتقدانه به بررسی حساب‌ها و اطلاعات می‌پردازد.
- هرچند حسابرسی جزئی از حسابداری نیست، اما در برخی موارد روند حسابرسی به حدی با فرآیند حسابداری آمیخته می‌شود که آن را یکی از اجزای حسابداری می‌نامند. همین امر باعث شده تا یک حسابرس ملزم به آموختن تخصص حسابداری شود، در صورتی که حسابدار نیازی به داشتن تخصص در زمینه حسابرسی ندارد.
- حسابرسی تنها تقلبات و مشکلات گزارش‌های مالی را مشخص می‌کند اما برای رفع آنها (برعکس حسابداری) اقدامی انجام نمی‌دهد.
مهارت‌های لازم برای ورود به حسابرسی
مهم‌ترین توانایی حسابرس، محاسبات و آنالیز داده‌ها و اطلاعات مالی سازمان‌ها می‌باشد؛ برخی دیگر از مهارت های لازم به شرح زیر است:
- تقویت مهارت گفتاری-نوشتاری قابل قبول برای تفهیم منظور خود
- جزئی‌نگری و دقت به تمام مسائل در تمام جنبه‌ها
- توانایی کار با نرم‌افزارهای حسابرسی و کار با کامپیوتر
- توانایی بررسی گزارشات مالی سازمان‌ها
- شناسایی ویژگی های کلی کسب و کار سازمان
- توانایی ارائه دستورالعمل و راهکارهای عملیاتی برای رسیگی به امور مالی و بهبود شرایط
و در نهایت اینکه در شغل حسابرسی معمولا شما به عنوان حسابرس صحت و کارآیی یک سند یا گزارش مالی را ارزیابی می‌کنید. اگر می‌خواهید شغلی در حوزه مالی داشته و از تحلیل و ارزیابی کار حسابداران نیز لذت می‌برید، شغل حسابرس برای شما ایده‌آل است.
سازمان حسابرسی استاندارد ۲۰۰ حسابرسی